Historia ecclesiastica - Tome 3 - Histoire de Normandie - Depuis l'établissement du bourg d'Aufai - Orderic VITAL

Seconde partie.

Livre sixième.

Chapitre 1 : Prologus. Eventus varii.

L'esprit humain a besoin de s'exercer et de se fortifier par des études assidues, et de se former sagement aux vertus par la connaissance des choses passées ainsi que par l'examen des choses présentes, pour le service de l'avenir. Chacun doit apprendre comment il doit vivre chaque jour, et pour sa propre utilité avoir sans cesse devant les yeux les exemples mémorables laissés par les anciens héros. Il arrive souvent que beaucoup d'événements retentissent aux oreilles des ignorants comme des choses inouïes. Fréquemment de nouveaux faits se présentent tout à coup dans les temps modernes, et n'offrent qu'obscurité aux yeux inexpérimentés de l'intelligence, si elle ne se rappelle pas les révolutions passées. C'est pourquoi les hommes studieux doivent s'appliquer à connaître les choses secrètes, et mettre un haut prix à tout ce qui peut servir à instruire l'âme dans ce qui est bien. Ils travaillent avec bienveillance, sans envie ils découvrent le passé à la postérité, et bravent les méchants dont la dent cruelle cherche à déchirer leurs ouvrages. Mais parfois il arrive qu'outragés par les morsures des jaloux, les hommes instruits laissent engourdir leurs talents, et abandonnent les travaux qu'ils ont commencés, pour se condamner peut-être à un éternel silence. C'est ainsi que parfois, pour de misérables motifs, le siècle éprouve un dommage regrettable: si la postérité pouvait le réparer en recouvrant ce qu'elle a perdu, elle en serait charmée et secouerait, pleine de joie, les langueurs de l'engourdissement; elle rechercherait avec persévérance les fleurs et les fruits d'un travail longtemps dédaigné, et ses recherches pleines d'ardeur se continueraient avec une active sagacité. Nous trouvons souvent de telles plaintes dans les écrits des anciens, et partageons la douleur d'illustres maîtres qui gémissent sur les outrages qu'ils ont reçus de leurs rivaux.

***


Historia ecclesiastica - Tome 3 - Histoire de Normandie - Depuis l'établissement du bourg d'Aufai - Orderic VITAL

  TABLE DES MATIERES

Seconde partie.
Livre sixième.
Chapitre 1 : Prologus. Eventus varii.
Chapitre 2 : Digressio. Historia Beati comitis Guillelmi, monachi Gellonensis.
Chapitre 3 : De Geroldo, capellano Hugonis Abrincatensis comitis. Ejus consilio plurimi milites in caenobio Uticensi monachalem habitum suscipiunt.
Chapitre 4 : Iter Mainerii abbatis in Angliam. Charta Guillelmi regis pro Uticensi coenobio. De tribus fratribus Uticensis coenobii monachis.
Chapitre 5 : Sequentia Recensionis donationum Uticensi coenobio factarum. Nova Alfagiensis cella Uticensibus monachis datur. Historiae variae.
Chapitre 6 : Meditationes. Vita B. Patris Ebrulfi.
Chapitre 7 : Sequentia vitae B. Ebrulfi.
Chapitre 8 : Sequentia.
Chapitre 9 : Mors B. Ebrulfi.
Chapitre 10 : Obscuritas Uticensis historiae post mortem B. Ebrulfi. Normannorum depraedationes.
Chapitre 11 : Quomodo et quando Franci reliquiis B. Ebrulfi potiti sunt.
Chapitre 12 : Uticenses monachi corpus fundatoris sui sequi decernunt. B. Ebrulfi reliquiae dividuntur.
Chapitre 13 : Ascelini in Uticensi eremo gesta.
Chapitre 14 : Uticus depopulatur, et diruitur. Quomodo Uticense coenobium ex ruinis restauratur. Primi Uticenses abbates.
Chapitre 15 : Uticenses monachi quasdam patroni sui reliquias obtinent. Successio Uticensium abbatum.
Chapitre 16 : Successio abbatum Utici.

Troisième partie : Dans laquelle on rapporte beaucoup de choses relatives à la mort du roi Guillaume et à ses trois fils, ainsi que l'expédition de Jérusalem et divers événements contemporains.
Livre septième.
Chapitre 1 : Breve compendium eventuum regni Francorum a coronatione regis Pippini usque ad finem Caroli Magni dynastiae.
Chapitre 2 : Regna Hugonis, Roberti, Henrici et Philippi in Francia.
Chapitre 3 : Eduardus Anglorum rex. Henricus Germanorum rex et imperator. Contentiones Henrici imperatoris et Gregorii papae VII.
Chapitre 4 : Turbationes in regno Constantinopolitano. Roberti Wiscardi contra Dyrrachium expeditio.
Chapitre 5 : Robertus Wiscardus ad succurrendum Gregorio papae contra Henricum imperatorem in Italiam venit. Romam expugnat. Gregorio instante, urbi parcit.
Chapitre 6 : Graeci, absente Roberto, Normannos aggrediuntur. Robertus Wiscardus in Graeciam redit. Normanni in Italiam redeunt.
Chapitre 7 : Odonis Bajocensis episcopi ad papatum contendentis vana fiducia. Guillelmus rex eum detineri jubet.
Chapitre 8 : Mathildis reginae mors. Ejus epitaphium. Cenomannorum rebellio. Rex Guillelmus militum Anglorum numerum conscribendum jubet.
Chapitre 9 : Translatio corporis beati Nicolai Myrensis.
Chapitre 10 : Plurimae ecclesiae reliquias B. Nicolai acquirunt.
Chapitre 11 : Auctor ad eventuum narrationem revertitur. Bella inter Normannos et Francos de Vilcassino pago.
Chapitre 12 : Mors Guillelmi regis.
Chapitre 13 : Regis funera. Piae meditationes.

Livre huitième.
Chapitre 1 : Robertus dux in Normannia et Guillelmus Rufus in Anglia patri suo succedunt. Plurimae discordiae, post mortem Guillelmi regis oriuntur.
Chapitre 2 : Odo Bajocensis episcopus e custodia emittitur. Henricus, dato pretio, a Roberto duce fratre suo partem Normanniae accipit.
Chapitre 3 : Rebellio in Anglia ab Odone episcopo suscitatur pro Roberto duce ad solium evehendo. Guillelmus Rufus rebelles devincit.
Chapitre 4 : Grithfridus rex Guallorum Angliam invadit. Historia Roberti Rodelentensis comitis.
Chapitre 5 : Mala Roberti ducis administratio. Instigante Odone episcopo Cenomanenses invadit.
Chapitre 6 : Rogerus Cenomanensis comes cum Roberto duce pacem facit. Nequitia Roberti comitis Belesmensis. Normanniae magnates inter se belligerant.
Chapitre 7 : Mors Durandi Troarnensis abbatis. Victor papa eligitur. Urbanus papa.
Chapitre 8 : Varii in Apulia Normannia et Anglia eventus. Quorumdam magnatum mors. Restricta Guillelmi Rufi administratio.
Chapitre 9 : Guillelmus rex Robertum fratrem suum in Normannia aggredi meditatur. In praefatum Robertum Cenomanenses insurgunt. Fulco comes Andegavensis.
Chapitre 10 : Fulco Andegavensis comes novam calceorum formam excogitat. Hujusce temporis mores, vestes, ludi, etc.
Chapitre 11 : Cenomannenses contra Normannos insurgunt.
Chapitre 12 : Dissensiones et bella inter Normanniae magnates.
Chapitre 13 : Discordes motus et bella Normanniae continuantur.
Chapitre 14 : Discordes motus in Normannia continuantur. Bellum inter Ebroicenses et Conchenses.
Chapitre 15 : Conspiratio Conani ad tradendam Rothomagi civitatem regi Angliae.
Chapitre 16 : Oximensium conflictus et clades. Guillelmus in Normanniam venit et cum Roberto duce pacem facit.
Chapitre 17 : Mirificus casus cujusdam presbyteri episcopatus Lexoviensis.
Chapitre 18 : Pactiones inter Guillelmum regem et Robertum ducem initae. Episcopatus Lexoviensis negotia. Rogerus abbas Uticensis.
Chapitre 19 : Bertrada comitissa Andegavensis, derelicto viro suo, Philippo Francorum regi nubet. Praelati Franciae religione et doctrina pollentes. Rothomagense concilium.
Chapitre 20 : Melcoma Scotorum rex in regem Angliae bellum suscipit. Occidit. De ejus conjuge et liberis.
Chapitre 21 : Conjurationes adversus Guillelmum Rufum in Anglia conflatae.
Chapitre 22 : Discordiae et privata bella inter Normanniae magnates.
Chapitre 23 : Robertus Belesmensis Uticenses monachos vexat.
Chapitre 24 : Vita et mors religiosa quorumdam militum. De Anfrido primo abbate Pratellensi. Abbates, praelati et monachi virtutibus et doctrina illustres.
Chapitre 25 : De novis monachorum vestibus. Quomodo et a quibus inventae fuerint.
Chapitre 26 : Abbates et monachi in novis monasteriis pietate insignes. De novorum ordinum institutoribus.
Chapitre 27 : Vir illustris Hugo de Grentemaisnil in lecto aegritudinis a Goisfredo Uticensium priore monachatum suscipit et paulo post moritur. De ejus liberis.

Livre neuvième.
Chapitre 1 : Prologus. Hujusce temporis eventus mirabiles.
Chapitre 2 : Varia praesagia. Claromontense concilium.
Chapitre 3 : Concilia in partibus Normanniae celebrata. Bellum sacrum praedicatur.
Chapitre 4 : Normanniae status. Petrus eremita et milites cruce signati ad Palaestinam pergunt.
Chapitre 5 : Robertus dux Normanniae, Godefridus dux Lotharingiae, Balduinus ejus frater, Bohemundus, Raymundus comes Tolosae et plurimi magnates proficiscuntur. Prima crucesignatorum adversus Turcas praelia.
Chapitre 6 : Varia crucesignatorum itinera. Proditio Graecorum.
Chapitre 7 : Nicaeae expugnatio. Maximi exercitus crucesignatorum progressus. Praelia adversus Turcas.
Chapitre 8 : Nova praelia. Iconii et Heracleae expugnatio.
Chapitre 9 : Antiochiae obsidio.
Chapitre 10 : Antiochiae obsidio continuata. Crucesignati hanc civitatem expugnant.
Chapitre 11 : Turci, duce Curbaranno, Francos in Antiochia aggrediuntur
Chapitre 12 : Sacrae lanceae inventio. Ingens Christianorum gaudium. Ad generale praelium se accingunt. Turcos debellant.
Chapitre 13 : De gestis Balduini. Edessae principatum obtinet.
Chapitre 14 : Capta Antiochia, Hugo magnus a Christianis ad imperatorem Graecorum delegatur. Christiani duces in hac civitate, aestivandi gratia, remanere statuunt. Expeditiones variae.
Chapitre 15 : Buamondus dux et Raimundus comes de dominatu Antiochiae civitatis contendunt. Plurimae Christianorum adversus paganos victoriae. Crucesignatorum exercitus ad Hierosolymam progreditur.
Chapitre 16 : Discordiae intestinae. Crucesignati incoeptum iter ad Jerusalem pergunt.
Chapitre 17 : Christianus exercitus ad Jerusalem pervenit. Hujus civitatis obsidio.
Chapitre 18 : Hierosolyma a crucesignatis expugnatur.
Chapitre 19 : Crucesignati sedes suas in Hierosolymitana civitate ponunt. Godefridus rex eligitur.
Chapitre 20 : Ascalonense praelium. Victoria Christianis cedit. De Baldrico Dolensi archiepiscopo.
{Editions altifagiennes}